Το στρες μπορεί να επηρεάσει τον καθένα κάποια στιγμή στη ζωή του και μπορεί να οφείλεται σε φυσικά, φυσιολογικά, κοινωνικά ή ψυχολογικά αίτια. Διακρίνεται σε εσωτερικό και εξωτερικό στρες:


• Το εσωτερικό στρες μπορεί να προκληθεί από μια διαταραχή στην ομοιόσταση του οργανισμού από οποιοδήποτε ερέθισμα προκαλεί ανισορροπία στο εσωτερικό περιβάλλον του σώματος. Αυτό μπορεί να είναι για παράδειγμα ένα σοβαρό φυσικό σοκ ή τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.


• Το εξωτερικό στρες διακρίνεται σε θετικό (eustress) και αρνητικό (distress). Το θετικό στρες μπορεί να προκληθεί λόγω ενός ευτυχούς γεγονότος, όπως ένας γάμος, μια προαγωγή, ένα ταξίδι κλπ. Το αρνητικό στρες προκύπτει από κάποιο δυσάρεστο συμβάν, π.χ. μια ξαφνική απόλυση, κάποιο σοκ, φόβο, πόνο, νευρικότητα ή ακραίες συνθήκες θερμοκρασίας και θορύβου .


Ο τρόπος με τον οποίο ο κάθε άνθρωπος αντιδρά στο στρες ποικίλει. Εξαρτάται από την αντίληψη του ατόμου, τον έλεγχό του πάνω στο γεγονός που του συμβαίνει και του προκαλεί στρες αλλά και από το αν το στρες είναι θετικό ή αρνητικό. Συχνά ο τρόπος που κάποιος αντιδρά στο στρες εξαρτάται και από τις κοινωνικές, πολιτισμικές και θρησκευτικές του επιρροές. 

Αντίδραση του Σώματος στο Στρες


Το σώμα έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο που να αντέχει διάφορες φυσιολογικές αλλαγές σε καταστάσεις στρες. Σε όλες τις περιπτώσεις υπάρχει απελευθέρωση αδρεναλίνης από τα επινεφρίδια. 
Η αντίδραση στο στρες είναι γνωστή και ως αντίδραση ´μάχης ή φυγής´ (´fight or flight´ response) και μας συνδέει με τους προγόνους μας που για εκείνους στρες σήμαινε περισσότερο φυσικός κίνδυνος από κάποιον εχθρό, άνθρωπο ή ζώο. Η αδρεναλίνη παράγεται για να μας δώσει επιπλέον ενέργεια αν χρειάζεται στην αντίδραση ´μάχης ή φυγής´. Ωστόσο, η αδρεναλίνη μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε νευρικότητα και άγχος.


Σε μια κατάσταση στρες μπορούν να εμφανιστούν οι ακόλουθες αντιδράσεις στο σώμα:


• ο καρδιακός ρυθμός αυξάνεται για να αυξηθεί η παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στα όργανα και βέβαια στους μύες που χρησιμοποιούνται για να αντιδράσουμε στο στρες


• η ροή του αίματος μειώνεται σε όργανα που δεν απαιτούνται άμεσα, όπως το δέρμα


• η παραγωγή σάλιου και πεπτικών ενζύμων μειώνεται


• το ήπαρ χρησιμοποιεί τα αποθέματα γλυκογόνου για την παραγωγή ενέργειας και ξεκινά να συνθέτει γλυκόζη (γλυκονεογένεση) για την παροχή ενέργειας στα κύτταρα των δρώντων μυών


• η θερμοκρασία του σώματος και η εφίδρωση αυξάνονται


• αυξάνεται ο καρδιακός ρυθμός με αποτέλεσμα να αυξάνεται η ποσότητα του οξυγόνου (για την παραγωγή ενέργειας στα κύτταρα) και αυτό να μεταφέρει τα άχρηστα προϊόντα από τα όργανα και τους ιστούς μακριά στους νεφρούς πιο γρήγορα.


Στη σύγχρονη εποχή, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε ένα μυαλό του 21ου αιώνα που ζει μέσα σε ένα πρωτόγονο σώμα. Παρόλο που δεν χρειαζόμαστε πλέον το ένστικτο να πολεμάμε ενάντια σε ζώα, να σκοτώνουμε για την τροφή ή να τρεπόμαστε σε φυγή από τον κίνδυνο, η αντίδραση ´μάχης ή φυγής´ ακόμα βιώνεται σε περιπτώσεις σοκ, πανικού, φόβου και νευρικότητας. 
Σε περιπτώσεις παρατεταμένου στρες, το σώμα υιοθετεί μια στάση "αντοχής". Αυτή είναι μια μακροπρόθεσμη αντίδραση του σώματος που περιλαμβάνει την απελευθέρωση κορτιζόλης για τη μείωση της φλεγμονής και την αύξηση της διάσπασης των υδατανθράκων και των πρωτεϊνών. Η κορτιζόλη κάνει επιπλέον τα αιμοφόρα αγγεία πιο ευαίσθητα στα ερεθίσματα, προκαλώντας στένωση. Αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο για τη μείωση της απώλειας αίματος όταν υπάρχει πληγή, αλλά αν δεν υπάρχει θα αυξηθεί η πίεση του αίματος. Η πίεση του αίματος αυξάνεται επίσης λόγω της δράσης της αλδοστερόνης που προάγει την κατακράτηση νατρίου για τη διατήρηση του σωστού σωματικού pH. Αυτό οδηγεί σε κατακράτηση υγρών. 
Αν το άτομο παραμείνει σε μια κατάσταση έντονου στρες για πολύ καιρό, οι αντιδράσεις που αναφέρθηκαν μπορεί να εμφανίζονται πολύ συχνά. Αυτό οδηγεί σε εξάντληση και μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως τα ακόλουθα:


• Νευρικότητα/κατάθλιψη


• Πονοκέφαλοι


• Δυσπεψία


• Στηθάγχη ή ταχυπαλμίες


• Μυϊκοί πόνοι


• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου


• Πεπτικά έλκη


• Υπέρταση


• Αυτοάνοση πάθηση/ρευματοειδής αρθρίτιδα


• Προεμμηνορροϊκό σύνδρομο/διαταραχές στην εμμηνόρροια 

Συμβουλές Καθημερινότητας για τον Έλεγχο του Στρες

 
Υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση του στρες. Αυτές μπορεί να ποικίλουν από τη ρύθμιση του στρες με τεχνικές χαλάρωσης μέχρι τη ρύθμιση μέσω διατροφικής υποστήριξης του οργανισμού και μπορούν να ενθαρρύνουν τη φυσική και συναισθηματική καλή κατάσταση του ατόμου.


> Εισάγετε στο πρόγραμμά σας την τακτική μέτριας έντασης άσκηση ~ περπατήστε, ακολουθείστε κάποιο πρόγραμμα στο γυμναστήριο ή κολυμπήστε. Αυτό θα σας βοηθήσει στη βελτίωση της αντοχής σας στο στρες.


> Μάθετε τεχνικές χαλάρωσης ~ π.χ. κατάλληλη πρακτική αναπνοής.

 
> Μειώστε την κατανάλωση καφεΐνης ~ ο καφές, το τσάι και άλλα ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη έχουν διεγερτική δράση και είναι επιπλέον διουρητικά, κάτι που προσθέτει περισσότερο στρες στο σώμα.


> Μειώστε το αλκοόλ ~ το αλκοόλ δίνει αρχικά μια αίσθηση ευτυχίας αλλά μετά δρα κατευναστικά.


> Πίνετε περισσότερο νερό ~ πρέπει να πίνετε τουλάχιστον 1-1 ½ λίτρο την ημέρα.


> Καταναλώστε περισσότερα φρέσκα φρούτα και λαχανικά ~ όσο λιγότερο μαγειρευτούν, τόσο περισσότερα θρεπτικά συστατικά τους παραμένουν ενεργά.


Ρύθμιση του Στρες με Συμπληρώματα Διατροφής


Σε πολλές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα σε περιόδους στρες εμπλέκονται διάφορα θρεπτικά συστατικά λόγω της συμμετοχής τους σε διάφορες βιοχημικές αντιδράσεις στο σώμα.


> Οι βιταμίνες B είναι ζωτικής σημασίας για την απελευθέρωση ενέργειας από τις τροφές. Η ενέργεια είναι απαραίτητη για όλες τις διεργασίες του σώματος και οι απαιτήσεις αυξάνονται σε περιόδους στρες. Οι βιταμίνες Β απαιτούνται για τη βέλτιστη λειτουργία του νευρικού συστήματος. Τα επίπεδά τους στο αίμα έχει σημειωθεί ότι είναι χαμηλότερα από το φυσιολογικό σε άτομα με στρες. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε κακές διατροφικές συνήθειες ή σε αυξημένες απαιτήσεις σε βιταμίνες Β ως απόκριση στο στρες και επακόλουθες αλλαγές στο μεταβολισμό. Το παντοθενικό οξύ (Β5) έχει γνωστό ρόλο στη λειτουργία των επινεφριδίων και στην παραγωγή κορτικοστεροειδών ορμονών. Είναι προτιμότερο οι βιταμίνες Β να λαμβάνονται ως σύμπλεγμα.


> Για τη φυσική αντιμετώπιση του στρες το σώμα χρειάζεται βιταμίνη C. Η βιταμίνη C μειώνει τα επιζήμια αποτελέσματα των ορμονών του στρες μέσω της αντιοξειδωτικής της δραστηριότητας και βελτιώνει την ικανότητα του σώματος να ανταπεξέλθει στο στρες. Κατά τη διάρκεια περιόδων στρες αυξάνεται η απομάκρυνση βιταμίνης C με τα ούρα. Στις μέρες μας συχνά προτείνεται η λήψη επιπλέον βιταμίνης C με συμπλήρωμα μαζί με μια αύξηση στη λήψη τροφών πλούσιων σε βιταμίνη C για τη διατήρηση της ανοσοποιητικής υγείας, κυρίως σε περιόδους έντονου στρες .


> Τα αποθέματα μαγνησίου στο σώμα μειώνονται με το στρες. Τροφές πλούσιες σε μαγνήσιο είναι κυρίως τα φυλλώδη πράσινα λαχανικά, τα καρύδια, τα προϊόντα ολικής άλεσης, το ψάρι, το κρέας και τα γαλακτοκομικά .


> Τα χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου είναι συχνά σε άτομα που υποφέρουν από στρες, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ατόμων στα οποία το στρες είχε αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία τους . Τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο είναι τα οστρακοειδή, οι σπόροι νεροκολοκύθας, τα προϊόντα ολικής άλεσης και τα γαλακτοκομικά προϊόντα .


> Το Lactobacillus acidophilus βοηθά στη διατήρηση της υγιούς χλωρίδας του εντέρου παρέχοντας μια πηγή «φιλικών» βακτηρίων και εξισορροπώντας το pH στο έντερο, το οποίο διαταράσσεται σε περιόδους στρες.


> Το Siberian ginseng είναι ένα προσαρμοσιογόνο που βοηθά τα συστήματα του σώματος να προσαρμόζονται σε διάφορες περιστάσεις όπως ο θόρυβος, η θερμοκρασία ή η φυσική άσκηση. Βελτιώνει την ικανότητα του σώματος να ανταπεξέλθει στο στρες βοηθώντας το να μεταβολίσει τα επιβλαβή λακτικά και πυρουβικά οξέα που απελευθερώνονται ως απόκριση στο στρες και ενθαρρύνει την πιο αποτελεσματική παραγωγή ενέργειας .

Πηγή: www.douni.gr

efarmakeio.gr